Marktvormen zijn alle omstandigheden waaronder een producent / de producenten opereren.

Zo’n marktvorm wordt beoordeeld op de volgende kenmerken:

Aantal aanbieders
– We spreken in dit geval van “veel aanbieders” als elke individuele aanbieder de marktprijs niet kan beïnvloeden, en dus als een gegeven moet beschouwen.
– We spreken van “enkele aanbieders” als een paar bedrijven meer dan 80% van de markt in handen hebben.

Aantal vragers
We spreken in dit geval van “veel vragers” als elke individuele vrager geen invloed kan uitoefenen op de prijs van het product.

Aard van het product
Gaat het om een homogeen of heterogene producten?
Homogeen = als consumenten de producten van de verschillende aanbieders als identiek beschouwen; de consument heeft geen voorkeur en stapt dus moeiteloos van de ene naar de andere aanbieder over. Hierdoor kan er ook geen prijsverschil ontstaat tussen de verschillende aanbieders (anders zouden alle klanten overstappen naar de goedkoopste).
Heterogeen = als de consument vindt dat er verschil is tussen de producten van de verschillende aanbieders. Hierbij gaat het niet alleen om het product zélf, maar ook allerlei factoren die ermee samenhangen (bijvoorbeeld: sfeer in de winkel, zegeltjes, enz).

We kunnen de verschillende marktvormen als volgt samenvatten:

Aantal aanbieders Aantal vragers Aard van het product Marktvorm Voorbeeld
veel veel homogeen volkomen concurrentie
of  volledige mededinging
of  perfect werkende markt
aandelenmarkt
valutamarkt
veel veel heterogeen monopolistische concurrentie horeca
kledingzaken
weinig veel homogeen homogeen oligopolie *
weinig veel heterogeen heterogeen oligopolie tankstation
supermarkten
1 veel homogeen
(er is maar 1 aanbieder)
monopolie trein
* Op een markt met slechts enkele aanbieders zullen producenten uit angst voor een prijzenoorlog elkaar niet graag beconcurreren met de prijs. Zij zullen op allerlei manieren de consument ervan proberen te overtuigen dat hún product het beste is: op deze wijze wordt het product automatisch heterogeen.

Overzicht marktvormen

Afhankelijk van de marktvorm heeft een individuele producent geen (volkomen concurrentie) of veel (monopolie) invloed op de prijs.

marktvormen