Bedrijven zijn verplicht om jaarlijks verslag te doen van hun activiteiten. Minimaal moet dan een balans en een resultatenrekening worden opgesteld.
Eenvoudige ondernemeningsvormen hoeven dat alleen maar vanwege de belastingdienst, maar NV’s moeten het ook vanwege informatieverstrekking aan (potentiële) aandeelhouders.

Hoewel grote bedrijven méér moeten publiceren, bespreken we hier de twee belangrijkste publicaties:

Balans

De balans is een momentopname van alle bezittingen die een bedrijf heeft en de wijze waarop deze bezittingen zijn gefinancierd.
Omdat het over een momentopname gaat, staan op de balans per definitie voorraadgrootheden.

 Activa / Debet

 Balans

 Passiva / Credit

Algemeen:

Alle bezittingen van het bedrijf

Bijvoorbeeld:

Gebouw

Voorraad

Debiteuren

Kasgeld 

Algemeen:

Wijze waarop die bezittingen zijn betaald

Bijvoorbeeld:

Eigen geld

Geleend geld

 

Bezittingen zijn altijd gefinancierd. Hetzij door geld te lenen, hetzij door eigen geld eraan uit te geven.
Debet- en Creditzijde van de balans zijn dus per definitie aan elkaar gelijk.

balans

Enkele belangrijke termen die je in samenhang met de balans tegen kunt komen zijn:

Activa-kant

Vaste activa
bezittingen die langer dan een jaar binnen een organisatie aanwezig zijn zoals gebouwen, transportmiddelen, machines, computers, inventaris enz

  • inventaris
    alle verplaatsbare ‘objecten’ binnen een organisatie die nodig zijn voor de bedrijfsuitoefening (bureaus,stoelen,kasten,computers enz)

Vlottende activa
bezittingen die korter dan een jaar binnen een organisatie aanwezig zijn zoals voorraden, debiteuren, liquide middellen

  • debiteuren
    personen/organisaties van wie het bedrijf nog geld krijgt
  • liquide middelen
    betalingsmiddelen (aanwezige kas-/bank- en girotegoeden)

Passiva-kant

Eigen vermogen (EV)
bezittingen (zie debetzijde) –schulden.
Bij een NV/BV bestaat het originele EV uit het aandelenvermogen. Later aangevuld met winst(reserves).

Vreemd vermogen (VV)
al het geleende geld zowel langlopend (>1 jaar) als kortlopend (<1 jaar)

  • crediteuren
    personen/organisaties aan wie men nog geld verschuldigd is.
    Crediteuren behoren tot het kortlopende vreemde vermogen.

Resultatenrekening

ook Verlies- en Winstrekening genoemd.

De resultatenrekening is een periode-overzicht van alle opbrengsten en kosten van een onderneming. Waarmee je dus het resultaat (de winst of het verlies) over deze periode kunt bepalen.
Omdat het over een periode gemeten wordt, staan op de resultatenrekening per definitie stroomgrootheden.

 Kosten

 Resultatenrekening

Opbrengsten

Algemeen:

Alle kosten over deze periode

Bijvoorbeeld:

Inkopen
Loon
Rente
Elektriciteit
Reclame 

Algemeen:

Alle opbrengsten over deze periode

Bijvoorbeeld:

Omzet

Op de resultatenrekening komen alle kosten en opbrengsten van een periode samen. Dit is dus de plek om te bepalen of er winst of verlies behaald is.
Stel dat een bedrijf in 2016 € 1,2 mln aan kosten had en € 1,5 mln aan opbrengsten: er is dus een winst gehaald van € 300.000

Door deze € 300.000 (voor je gevoel aan de verkeerde kant) op de resultatenrekening te zetten, is ook hier de linker- en rechterzijde aan elkaar gelijk.

 Kosten

 Resultatenrekening

Opbrengsten

Totale kosten

WINST

1.200.000

    300.000

Totale opbrengsten

1.500.000

                

 

1.500.000

 

1.500.000 

Verwarring

Leerlingen zijn wel eens van mening dat de begrippen Kosten/Opbrengsten hetzelfde betekenen als Uitgaven/Inkomsten. Dat is niet juist!

Dit verschil kunnen we het beste zien als we kijken naar de aanschaf van een machine.

Als een bedrijf een machine koopt/betaalt van € 5 mln op 01.01.2016. Dat is dit een uitgave op die datum.
Natuurlijk gaat er dan geld van de rekening af, maar daar staat tegenover dat het bedrijf eigenaar is van een machine – een ander soort bezit.
Op 01.01.2016 heeft het bedrijf het bezit geld vervangen door het bezit machine. Er zijn geen kosten gemaakt. Er is wel een uitgave gedaan.

Omdat de machine naar verwachting 10 jaar gebruikt gaat worden, verdeelt het bedrijf de kosten over die 10 jaar: de afschrijving.
Jaarlijks komt een post afschrijving van € 500.000 als kosten op de resultatenrekening. Het bezit (de waarde van de machine op de balans) wordt daardoor € 500.000 kleiner.
Nu wordt er dus geen uitgave gedaan, maar zijn er wel kosten.

Uitgaven zijn dus wat anders kan kosten!