Om de premies laag te houden is iedereen in Nederland verplicht verzekerd voor medische basiszorg. De overheid bepaalt wat die basiszorg inhoudt. Zo worden tandartskosten vergoed tot een leeftijdsgrens van 18 jaar. Na het bereiken van die leeftijd zijn er twee alternatieven:

  1. een aanvullende tandartsverzekering afsluiten;
  2. tandartskosten zelf betalen en opgeven als fiscale aftrekpost.
1 Leg met verwijzing naar het begrip averechtse selectie uit dat bij een verplichte medische basiszorgverzekering de premies naar verwachting lager zullen uitvallen dan wanneer die verzekering vrijwillig is.

Bij vrijwillige verzekeringen mogen mensen zelf bepalen of zij een verzekering ‘de moeite waard’ vinden.
Avererchtse selectie betekent dat er een ‘verkeerde’ selectie voor de verzekeringsmaatschappij ontstaat.

2

Maak van de onderstaande tekst een juiste economische redenering.

Een persoon met risicoavers gedrag zal kiezen voor …(1)…. Vanwege …(2)… kunnen zorgverzekeraars, als er een aanvullende verzekering wordt aangevraagd, vragen naar een tandartsverklaring over de staat van het gebit. Ook kan een zorgverzekeraar om …(3)… te voorkomen gebruikmaken van premiedifferentiatie.

Kies uit:

  • bij (1) alternatief 1 / alternatief 2

  • bij (2) asymmetrische informatie / verplichte solidariteit

  • bij (3) moral hazard (risico op moreel wangedrag) / verzonken kosten

Zoek de betekenis van alle begrippen op: risicoavers, asymmetrische informatie, solidariteit, moral hazard en verzonken kosten.

Esmée is 25 jaar en heeft veel problemen met haar tanden. Ze is van plan haar hele gebit te laten opknappen door een tandarts.
Een volledige behandeling zal twee jaar duren en kost € 800 per jaar. Ze overweegt of ze een aanvullende verzekering zal afsluiten dan wel de kosten op te geven als aftrekpost.

Bij zorgverzekeraar Ontzorg heeft Esmée de keuze uit twee aanvullende verzekeringen (zie bron 1). Bij de Tiptoptand-polis zal haar maandelijkse premie € 50 bedragen. Bij de Bonus-maluspolis is de maandelijkse basispremie € 50 en wordt ze ingedeeld in trede 5. Stel dat Esmée één van deze polissen wil afsluiten voor zowel 2014 als 2015.

Bron 1  twee aanvullende tandartsverzekeringen van Ontzorg

Tiptoptand-polis

Bij deze verzekering betaalt u maandelijks een vaste premie. Daarvoor worden alle tandartskosten tot een maximum van € 800 per jaar vergoed.
Eenmalige poliskosten in het jaar dat de verzekering wordt afgesloten bedragen € 10. Een polis moet worden afgesloten voor minimaal 2 jaar.

Bonus-maluspolis

De bonus-malusregeling is een kortingsregeling waarbij schadevrije jaren leiden tot een korting op de basispremie. Bij het sluiten van de verzekering wordt de basispremie vastgesteld en de bonus-malustrede (b-m-trede) bepaald. Daarna wordt na elk verzekeringsjaar de bonus of malus op de basispremie verrekend volgens onderstaand schema.
Eenmalige poliskosten in het jaar dat de verzekering wordt afgesloten bedragen € 25. Een polis moet worden afgesloten voor minimaal 2 jaar.

b-m trede korting op de basispremie nieuwe b-m-trede na een totale schadeclaim per jaar van 1)
  (%) € 0 – € 500  € 501 – € 1.000 meer dan € 1.001
10 of hoger 70 7 5 1
9 65 6 4 1
8 60 5 3 1
7 55 4 2 1
6 50 4 2 1
5 45 4 1 1
4 35 3 1 1
3 20 2 1 1
2 10% opslag 1 1 1
1 40% opslag 1 1 1
1) Een voorbeeld: U zit in trede 9 en claimt dit jaar een totale schade van € 200. Volgend jaar zult u dan in trede 6 komen. Uw korting zal dan afnemen van 65% tot 50% van de basispremie.

Gebruik bron 1.

3 Laat met een berekening zien dat de Bonus-maluspolis het meest voordelig is voor Esmée.

Bereken bij de bonus-maluspolis de kosten voor beide jaren apart, omdat de trede in het tweede jaar verandert.

Esmée berekent of het gunstiger is als ze de tandartskosten als fiscale aftrekpost opgeeft. Op de site van de belastingdienst vindt ze de voorwaarden (zie bron 2).

Bron 2  van de site van de belastingdienst

Tandartskosten opgeven als fiscale aftrekpost. Hoe werkt dit?

De premies voor de basisverzekering en aanvullende verzekering tellen niet mee voor deze aftrek, net zo min als de kosten die onder het eigen risico vallen. Alle tandartskosten die door een aanvullende verzekering vergoed zouden worden, tellen wel mee. Er geldt een inkomensafhankelijke drempel en alleen de kosten boven die drempel zijn aftrekbaar in box 1 voor het fiscale jaar waarin de rekening is betaald.

Bron 3  fiscale gegevens van Esmée en de tarieven in box 1 in 2014

belastbaar inkomen (vóór aftrek tandartskosten) € 40.000
drempel 1,65% van het belastbaar inkomen

 

Gebruik bron 2 en 3.

4 Bereken voor Esmée het belastingvoordeel voor 2014 indien ze besluit de tandartskosten als aftrekpost op te geven in box 1.

Bereken de omvang van de aftrekpost en gebruik dan het marginale belastingtarief om het voordeel uit te rekenen.

Esmée twijfelt en besluit de polisvoorwaarden van haar medische basiszorgverzekering nog eens goed door te lezen. Ze ontdekt dat chirurgische tandheelkundige hulp en kunstgebitten wel gedekt worden in de basispolis. Esmée besluit daarom haar gebit niet te laten opknappen door een tandarts maar nog een jaartje te wachten, waardoor de staat van haar gebit verslechtert en chirurgische tandheelkundige hulp is vereist.

5 Is er in het geval van Esmée sprake van moral hazard? Geef een argument voor het antwoord.

Moral hazard betekent dat iemand zich risicovoller gaat gedragen, omdat de kosten van dat gedrag voor rekening van iemand anders zijn.

1

In geval van vrijwillige verzekering zal zich naar verwachting averechtse selectie voordoen: vooral mensen met een hoog gezondheidsrisico zullen zich laten verzekeren. Zorgverzekeraars krijgen dan vooral ‘slechte’ risico’s in portefeuille waardoor hun uitgaven toenemen en ze de premies zullen moeten verhogen. Averechtse selectie treedt niet op in geval van een verplichte verzekering.

2

Bij (1) alternatief 1
bij (2) asymmetrische informatie
bij (3) moral hazard (risico op moreel wangedrag)

3

Een voorbeeld van een juiste berekening is:

  • Tiptoptand-polis
    kosten 2014 + 2015: € 50 × 24 + € 10 € 1.210
  • Bonus-maluspolis
    kosten 2014: 0,55 × € 50 × 12 + € 25 = € 355
    kosten 2015: € 50 × 1,4 × 12 = € 840
    kosten 2014 + 2015 = € 355 + € 840 =  € 1.195
4

Een voorbeeld van een juiste berekening is:

drempel: 0,0165 × € 40.000 = € 660

belastingvoordeel: (€ 800 − € 660) × 0,42 = € 58,80

5

Ja
Bij het gedrag van Esmée worden de kosten van tandheelkundige hulp afgewenteld op derden (de verzekeringsmaatschappij / de overige premiebetalers).