uit een krant (mei 2013):

Turkije is een belangrijke handelspartner van de eurozone. De Turkse export heeft de afgelopen jaren dan ook veel hinder ondervonden van de economische krimp in de landen van de eurozone, met als gevolg dat de koers van de Turkse lira ten opzichte van de euro is gedaald.
1 Leg uit dat economische krimp in de eurozone kan leiden tot een koersdaling van de Turkse lira ten opzichte van de euro.

Economische krimp betekent dat de bestedingen (in de EU) dalen.

Bilal besluit op 1 mei 2013, na meer dan veertig jaren werken in Nederland, terug te keren naar zijn vaderland Turkije. Van zijn spaargeld in Nederland wil hij een appartement van 200.000 Turkse lira kopen aan de westkust. De sleuteloverdracht van het appartement is op 1 september 2013. Op die datum vindt ook de betaling plaats. Toch besluit hij al op 1 mei 2013 euro’s om te wisselen in de benodigde 200.000 Turkse lira.

Bron 1  koers US dollar in Turkse lira en koers euro in US dollar (1 mei – 1 september 2013)

Gebruik bron 1.

2 Bereken in hele euro’s hoeveel Bilal heeft verdiend of verloren doordat hij de benodigde lira’s al op 1 mei 2013 heeft ingewisseld in plaats van op 1 september 2013.

Koers euro betekent: € 1 = …. lira

Hoeveel euro zou hij moeten betalen voor 200.000 lira op beide momenten?

uit een krant (2 september 2013):

De Turkse Centrale Bank (TCB) heeft gisteren op de valutamarkt een bedrag van 6 miljard Amerikaanse dollars omgewisseld in Turkse lira’s.
Deze maatregel werd genomen met het oog op de inflatie in Turkije, die door de koersdaling van de lira is opgelopen naar ruim 6%. De TCB hoopt met haar maatregel verdere koersdaling van de Turkse munteenheid tegen te gaan.
3 Leg uit hoe een koersdaling van de lira kan leiden tot oplopende inflatie in Turkije.

Inflatie = hoogte prijzen.

Denk: import.

Gebruik bron 2.

4 Welke grafiek uit bron 2 geeft de ingreep van de TCB juist weer?

Welke munt wordt door de TCB aangeboden? De dollar of de Turkse lira?

Bron 2  valuta-interventie Turkse Centrale Bank op 1 september 2013

V en A1 = vraag en aanbod vóór valuta-interventie
V en A2 = vraag en aanbod na valuta-interventie

1

De vermindering van de export van Turkije naar de eurozone als gevolg van de economische krimp in de eurozone betekent een verlaging van de vraag naar de Turkse lira, waardoor de koers van de lira daalt.
2

Bilal heeft daarmee 12.779 euro verloren.

1 mei 2013: euro in Turkse lira uitgedrukt 1,29 × 1,79 = lira 2,31
1 september 2013: euro in Turkse lira uitgedrukt 1,32 × 2,05 = lira 2,71

1 mei 2013:   = 86.580 euro

1 september 2013:   = 73.801 euro

86.580 − 73.801 = 12.779 euro nadeel

Opmerking: als een afwijkend antwoord is verkregen op basis van juiste berekeningen met meer dan twee decimalen is dat ook goed.
3

Voorbeelden van een juiste uitleg zijn:

  • Een koersverlaging van de lira maakt importeren voor Turkije duurder en als de verhoging van de importprijzen wordt doorberekend in de verkoopprijzen, heeft dat oplopende (kosten)inflatie tot gevolg.
  • Een koersverlaging van de lira maakt exporteren vanuit Turkije goedkoper en als door toenemende export de capaciteitsgrenzen worden bereikt, heeft dat (bestedings)inflatie tot gevolg.
4

grafiek 1