Schaarste ontstaat doordat we aan de ene kant oneindig veel behoeften hebben, maar slechts een beperkte hoeveelheid productiemiddelen om in die behoeften te voorzien.
Schaarste dwingt daarom tot kiezen wat we het belangrijkste vinden. We moeten daarom prioriteiten stellen en keuzes maken.
Omdat voor het gebruik van productiemiddelen meestal betaald dient te worden, staat in sommige boeken dat goederen schaars zijn als voor die goederen betaald moet worden.
Tijd is ook schaars. Wanneer je een dagje op het strand gaat liggen, kun je niet gelijktijdig werken. Je offert een productiefactor (arbeid) op. Een dagje strand ‘kost’ dus een dag productief werken: tijd is schaars.
Vrijwel alle goederen zijn schaars. Slechts enkele zaken zijn dat niet. Dit zijn de “vrije goederen”, te denken valt aan bijvoorbeeld zonlicht en het water van een rivier.
Verwarring
Schaarste moet niet verward worden met de term zeldzaam.
Drinkwater in Nederland is niet bepaald zeldzaam – je kunt je kraan dag en nacht open laten staan en het raakt niet op. Maar er zijn wel productiemiddelen voor nodig, dus het is wel een schaars goed (in economische zin).
Of zoals op deze afbeelding: regen komt zelden voor in de woestijn. Het is er erg zeldzaam. Maar er zijn geen productiemiddelen voor nodig, dus het is niet schaars.