In de loononderhandeling wordt een brutoloon afgesproken.
Werkgevers hebben echter te maken met loonkosten die hoger zijn. Werknemers krijgen een nettoloon dat lager ligt. Het verschil wordt veroorzaakt door de wig.
De wig ontstaat doordat de overheid over het brutoloon sociale premies en loonbelasting in rekening brengt.
Brutoloon
Het brutoloon is het officiële loon dat afgesproken wordt in een arbeidscontract (of een CAO).
Loonkosten
Bovenop het brutoloon betaalt de werkgever ook een deel van de sociale premies.
Die premies komen dus nog als extra kosten bovenop het brutoloon. Samen vormt dat de totale loonkosten voor de werkgever.
Nettoloon
De werknemer krijgt minder op zijn rekening dan het afgesproken brutoloon.
De overheid houdt sociale premies en loonbelasting in. Na het betalen van die bedragen houdt de werknemer zijn nettoloon over.
WIG
De wig is het verschil tussen de loonkosten en het nettoloon.
Oftewel het verschil tussen wat een werkgever betaalt om een werknemer in dienst te hebben en het bedrag dat de werknemer daarvan ontvangt.
Dit verschil ontstaat doordat de overheid belastingen en premies int die gekoppeld zijn aan het brutoloon.
Veranderingen in de wig
In de uitgangssituatie is de hoogte van het brutoloon € 3000.
De loonkosten voor de werkgever zijn € 4.200 (3.000 + 1.200).
Terwijl de werknemer een nettoloon van € 2.000 (3.000 – 600 – 400) ontvangt.
De wig is € 2.200 (4.200 – 2.000).
Veranderingen in het werkgeversdeel van de wig
Het brutoloon staat vast. Dat is een afspraak in een contract.
Wanneer de overheid dan de premies verlaagt die de werkgever moet betalen, wordt de wig kleiner.
De werkgever is degene die van deze verandering profiteert. Zijn loonkosten dalen.
De werknemer merkt van deze verandering niets. Zowel het brutoloon als het nettoloon blijven hetzelfde.
Door de daling van de loonkosten wordt de productiefactor Arbeid aantrekkelijker ten opzichte van de productiefactor Kapitaal.
Deze ontwikkeling remt de natuurlijke vervanging van arbeid door kapitaal (diepte-investeringen). Bovendien zal het nu eerder rendabel zijn extra personeel in te huren.
Het is meestal niet juist om te veronderstellen dat een werkgever meer personeel zal inhuren omdat hij geld over houdt. Geld over = meer winst (en daar gaat het voor een bedrijf om!).
Veranderingen in het werknemersdeel van de wig
Het brutoloon staat vast. Dat is een afspraak in een contract.
Wanneer de overheid dan de loonbelasting verlaagt die de werknemers moeten betalen, wordt de wig kleiner.
De werknemer is degene die profiteert. Zijn nettoloon stijgt.
De werkgever merkt van deze verandering niets. Zowel het brutoloon als de loonkosten blijven hetzelfde.
Door de stijging van het netto loon hebben gezinnen meer besteedbaar inkomen. Zij zullen dus meer gaan besteden.
Voor de extra productie die zo ontstaat is meer personeel nodig.
Effect op de loononderhandeling
Indirect kunnen veranderingen in de wig effect hebben op het brutoloon.
De overheid kan de wig gebruiken om de loononderhandelingen te sturen. Zo kan de overheid een belastingverlaging beloven in ruil voor het beperken van de (bruto)loonstijging. Op die manier kunnen ook de werkgevers, indirect, profiteren van een daling van de loonbelasting.