Domeinen Markten en Welvaart & Groei  

Econoom Lemaire tijdens een interview:
“Sinds 2008 is er sprake van een crisis op de markt van koopwoningen. Wie zien dat woningen langer te koop staan, waardoor de prijzen verder dalen. Deze crisis leidt tot afnemende mobiliteit op de arbeidsmarkt: werknemers of werklozen verhuizen niet naar elders in het land om een vacature in te vullen. Omdat het arbeidsaanbod dan niet goed meer aansluit bij de arbeidsvraag, bestaat er werkloosheid.”

1 Heeft de werkloosheid die bestaat als gevolg van afnemende mobiliteit op de arbeidsmarkt een structurele of conjuncturele oorzaak? Verklaar het antwoord.

Conjunctuur draait om de bestedingen (de vraagkant van de economie).
Structuur draait om de kwaliteit en kwantiteit van productiefactoren (de aanbodkant van de economie).

De arbeidsmarkt wordt vaak gepresenteerd als een markt van volkomen concurrentie. In werkelijkheid voldoet de arbeidsmarkt van een land aan geen enkel kenmerk van deze marktvorm.

2 Noem twee kenmerken van de marktvorm volkomen concurrentie en licht toe waarom de arbeidsmarkt van een land niet aan deze kenmerken voldoet.

De kenmerken van volkomen concurrentie: 

  • veel vragers en veel aanbieders
  • een homogeen product
  • transparante markt
  • vrije toe- en uittreding

Afnemende mobiliteit doet zich ook voor op de arbeidsmarkt voor burgemeesters. In een tijdschrift verscheen het onderstaande artikel.

Omdat gemeenteraden eisen dat burgemeesters binnen een jaar woonachtig zijn in de betreffende gemeente, zijn er ambtswoningen gebouwd:

huurwoningen bestemd voor burgemeesters. Inmiddels hebben veel gemeenten deze ambtswoningen verkocht, omdat de burgemeesters er geen gebruik meer van maken. Gemeenteraadslid Kuijken: “Een burgemeester koopt liever een woning die aan zijn persoonlijke woonwensen voldoet.”

Door de crisis op de koopwoningmarkt raken burgemeesters hun koopwoningen uit de vorige gemeente niet kwijt als ze in een andere gemeente zijn benoemd. Ze reizen dan dagelijks vanaf het oude huis naar hun nieuwe gemeente of hebben dubbele woonlasten. Bekend is het voorbeeld van de politicus die afzag van het burgemeesterschap in Limburg, omdat hij zijn boerderij in Drenthe dan met een flink verlies zou moeten verkopen.

3 Geef een andere verklaring waarom steeds minder burgemeesters gebruik willen maken van gemeentelijke ambtswoningen.

Denk aan redenen waarom mensen in het algemeen een huis willen kopen in plaats van huren. Dat geldt natuurlijk ook voor burgemeesters.

Bron 1  salaris en benoeming burgemeesters

De hoogte van het salaris van een burgemeester wordt vastgesteld door het ministerie van Binnenlandse Zaken en is afhankelijk van het aantal inwoners van de gemeente. De gemeenten zijn hiervoor ingedeeld in negen inwonersklassen.

klasse aantal inwoners bruto maandsalaris in 2012 in €
1 tot en met 8.000 5.747,72
2 8.001 – 14.000 6.323,09
3 14.001 – 24.000 6.894,16
4 24.001 – 40.000 7.457,79
5 40.001 – 60.000 8.018,17
6 60.001 – 100.000 8.626,59
7 100.001 – 150.000 9.098,26
8 150.001 – 375.000 9.691,95
9 375.001 en meer 10.325,86

Bron  2  vergoedingsregeling woonlasten bij aanvaarding nieuwe burgemeesterspost

Indien burgemeesters de koopwoning in de vorige gemeente niet kunnen verkopen, worden ze geconfronteerd met hoge woonlasten (reiskosten en eventuele dubbele woonlasten). Vandaar dat het ministerie van Binnenlandse Zaken een nieuwe vergoedingsregeling heeft ingevoerd. De burgemeester heeft maximaal twee jaar recht op een tegemoetkoming. De vergoeding is in het eerste jaar 18% en in het tweede jaar 15% van het bruto jaarsalaris.

Om de mobiliteit op de arbeidsmarkt van burgemeesters te verhogen, is er door de regering een speciale regeling ingesteld (zie bron 2).

Mevrouw Wijk is momenteel burgemeester in een kleine gemeente (klasse 2) en overweegt een nieuwe burgemeestersfunctie in een gemeente van 30.000 inwoners. Ze zal hierdoor moeten verhuizen naar een nieuwe woning met een totale woonlast van € 1.400 per maand.
Omdat ze ervan uitgaat dat haar oude woning het eerste jaar niet verkocht wordt, wil ze gebruik maken van de speciale regeling.
Mevrouw Wijk zal de nieuwe functie alleen aanvaarden indien ze er in het eerste jaar financieel niet op achteruitgaat.

Gebruik bron 1.

4 Geef een verklaring voor de relatie tussen inwonersklasse en het bruto maandsalaris van een burgemeester.

Bedenk algemene redenen waarom sommige mensen méér verdienen dan anderen. Pas dat toe op het burgemeesterschap in relatie met het aantal inwoners van de gemeente.

Gebruik bron 1 en bron 2.

5 Zal mevrouw Wijk haar nieuwe functie aanvaarden? Verklaar het antwoord met behulp van een berekening.

Ze zal één jaar profiteren van de tegemoetkomingsregeling, omdat het huis waarschijnlijk pas na 1 jaar verkocht zal worden (terwijl zij wel al een woning moet huren).
Door naar een grotere gemeente te gaan (klasse 2 naar klasse 4), krijgt zij extra salaris.

1

Structurele oorzaak

Een voorbeeld van een juiste verklaring is:
Een verklaring waaruit blijkt dat de werkloosheid wordt veroorzaakt door de heterogeniteit van de productiefactor arbeid (regionale verschillen).

2

Voorbeelden van een juist antwoord zijn:

  • vrije prijsvorming: loonvorming op de arbeidsmarkt wordt vaak gereguleerd door de overheid (bijvoorbeeld minimumloon) en werkgevers- en werknemersorganisaties (loonafspraken)
  • homogeen ‘product’: arbeid is niet homogeen, want er zijn verschillen in scholing, ervaring en vaardigheid
  • vrije toetreding: arbeidskrachten kunnen niet vrij toe- en uittreden, omdat ze gebonden zijn aan de woonplaats of kwalificaties nodig hebben om toe te treden
  • transparantie: vragers en aanbieders beschikken niet over volledige informatie over wie, wat, waar en wanneer vraagt en aanbiedt op de arbeidsmarkt
3

Een voorbeeld van een juiste andere verklaring is:

Een verklaring waaruit blijkt dat er door het huren van een ambtswoning geen vermogen kan worden opgebouwd (bij een koopwoning is dat wel het geval).

4

Een voorbeeld van een juiste verklaring is:

Een verklaring waaruit blijkt dat naarmate het aantal inwoners van een gemeente stijgt de verantwoordelijkheid / de zwaarte van de functie / opleidingseis en daardoor de beloning van de functie toeneemt.

5

Ja

Een voorbeeld van een juiste berekening is:
€ 7.457,79 × 1,18 − € 6.323,09 − € 1.400 = toename van € 1.077,10

Opmerking: als de woonlasten van € 1.400 niet zijn genoemd, maximaal 1 scorepunt toekennen.