de waarde van de productie van een bedrijf (of de overheid).

Bedrijven

toegevoegde waarde

Een chipsfabrikant koopt aardappels in voor € 10. Nadat hij er chips van heeft gemaakt, worden de chips verkocht voor € 35.
Dankzij de productie van de fabrikant is er € 25 waarde toegevoegd.

De bruto toegevoegde waarde een bedrijf kunnen we dus meten door het verschil tussen omzet en inkoopwaarde van een bedrijf te berekenen.
Dan weten we de waarde van de productie van dit bedrijf.

Om te produceren heeft het bedrijf productiefactoren nodig.
Uit de (bruto) toegevoegde waarde moeten dus alle productiefactoren betaald worden:

  • Eerst moeten de kosten van de machines nog betaald worden: afschrijvingen
  • Arbeiders moeten betaald worden: loon
  • De bank moet betaald worden: rente
  • En de eigenaren van de grond en het gebouw moeten betaald worden: pacht en huur
  • Als het goed is, blijft er dan ook voor de eigenaar van het bedrijf nog iets over: winst

Het bedrag dat het bedrijf aan waarde toevoegt door te produceren is gelijk aan de optelsom van de primaire inkomens.

Bovenstaande tekst kunnen we in onderstaand schema samenvatten:

toegevoegde waarde schema

Verwarring: bruto / netto

De term bruto/netto gebruiken we meestal in combinatie met belasting. In dit geval heeft het echter niets te maken met belasting!
Bij de Bruto Toegevoegde Waarde hebben we nog geen rekening gehouden met de afschrijvingen (kosten) van de gebruikte kapitaalgoederen. Die kosten moeten nog uit de winst betaald worden.
Wanneer we de afschrijvingskosten van de winst afhalen, blijft de nettowinst over. En dus ook de Netto Toegevoegde Waarde.

Omzet
Inkoopwaarde (incl diensten) 
200.000
–  50.000
Bruto toegevoegde waarde
Betaalde loon,pacht en rente  
150.000
– 100.000
(Bruto) winst 
Afschrijvingen                        
50.000
– 20.000
Nettowinst 30.000
Omzet
Inkoopwaarde (incl diensten) 
200.000
–  50.000
Bruto toegevoegde waarde
Afschrijvingen 
150.000
– 20.000
Netto toegevoegde waarde
Betaalde loon,pacht en rente    
130.000
– 100.000
Nettowinst 30.000

Overheid

De productiewaarde van de overheid kunnen we niet op deze manier meten. De overheid verkoopt haar producten niet zoals een bedrijf. Een overheid kent dus geen ‘omzet’ waarvan we allerlei inkopen kunnen afhalen.

Om deze reden bereken we de productiewaarde van de overheid op basis van een eenvoudige afspraak:

de Netto Toegevoegde Waarde van de overheid = som van de ambtenarensalarissen.