Inflatie is een stijging van het algemeen prijspeil.
Er is sprake van inflatie wanneer de prijzen gemiddeld zijn gestegen. Daardoor kun je met eenzelfde hoeveelheid geld minder goederen kopen.
De waarde van geld kan worden gemeten met het aantal producten dat je ervoor kunt krijgen. Inflatie zorgt er dus voor dat geld minder waard wordt.
Met andere woorden: als alles duurder wordt, kun je met eenzelfde bedrag (bijvoorbeeld een biljet van € 50,-) minder kopen.
De Nederlandse Bank (de Europese Centrale Bank) probeert de inflatie te beperken tot zo’n 2%. Dat percentage lijkt het gunstigst te zijn voor economische groei.
Soorten inflatie
Prijsstijgingen kunnen verschillende oorzaken hebben. Aan elke oorzaak van de prijsstijging wordt een ander inflatiebegrip gekoppeld. De meest voorkomende zijn:
Prijsstijgingen kunnen ontstaan doordat de productiekosten voor bedrijven zijn gestegen. Indien bedrijven (om hun winst op peil te houden) deze kostenstijging doorberekenen aan de consument door de verkoopprijzen te verhogen , spreken we van kosteninflatie.
Een bijzondere vorm van kosteninflatie is loonkosteninflatie. De stijging van de productiekosten wordt in dat geval veroorzaakt door een stijging van de loonkosten.
We spreken van winstinflatie indien de bedrijven hun prijzen verhoogden om hun winst te vergroten.
Bestedingsinflatie wordt veroorzaakt door een zó sterke toename van de bestedingen dat deze de toename van de hoeveelheid producten overtreft (overbesteding).
Met andere woorden: mensen gaan meer geld uitgeven, maar de hoeveelheid producten kan niet evenredig toenemen.
Van geïmporteerde inflatie wordt gesproken indien de prijsstijgingen in ons land veroorzaakt worden doordat de prijzen van producten die wij invoeren in het land van herkomst duurder worden. Wij importeren op die manier niet alleen het product, maar ook de prijsstijging.
Meten van inflatie
De inflatie wordt gemeten met behulp van het consumentenprijsindex (CPI).
Dat is een gewogen gemiddelde van heel veel verschillende prijsstijgingen. Tegenwoordig wordt voor verschillende bevolkingsgroepen een apart inflatiecijfer berekend, omdat niet iedereen hetzelfde pakket goederen koopt en dus ook niet in dezelfde mate last heeft van de verschillende prijsstijgingen. Iemand die geen auto heeft, heeft ook geen nadeel van de gestegen benzineprijzen bijvoorbeeld.
Verwarring
Daling van de inflatie: wil niet zeggen dat de prijzen dalen.
Daling van de inflatie: wil zeggen dat de prijzen minder hard stijgen.
Té hoge inflatie is slecht voor de economische groei, maar deflatie (daling van de prijzen) is ook slecht voor de economische groei.
Dalende prijzen leiden namelijk meestal níet tot meer bestedingen. Wanneer de prijzen dalen gaan consumenten hun aankopen uitstellen (‘later is het nóg goedkoper’). Daardoor gaan de bestedingen juist dalen.